मुंबई: पैसा हा फक्त गरजा भागवण्यासाठी उपयोगी आहे. मात्र पैशाने आनंद विकत घेता येते नाही असा आपला सर्वसामान्य समज. शिवाय अनेक भारतीय सिनेमांमध्ये सुद्धा हे वाक्य जणू कायम आपण ऐकत आलो आहोत. मात्र दुसरीकडे पैशाने आनंद विकत घेता येतो असे नोबेल पारितोषिक विजेते अर्थशास्त्रज्ञ यांनी त्यांच्या अभ्यासात म्हटले. यामागे नेमकं काय कारण आहे, याबाबत सविस्तर जाणून घेऊया.
पैशांनी आनंद विकत घेता येतो, अर्थशास्त्रज्ञ म्हणतात....
नवीन अभ्यासात असे म्हटले आहे की अधिक कमाईमुळे आनंद वाढतो. पैशाने आनंद विकत घेता येतो का? हा एक प्रश्न आहे ज्याचे उत्तर अर्थशास्त्रज्ञ आणि सामाजिक शास्त्रज्ञ अनेक दशकांपासून शोधत आहेत. पण आता, एका नवीन अभ्यासाने एक नवेच उत्तर दिले आहे.वॉशिंग्टन पोस्टच्या अहवालानुसार, उत्पन्न आणि कमाई वाढल्याने आनंद वाढतो. हे नोबेल पारितोषिक विजेते अर्थशास्त्रज्ञ डॅनियल काहनेमन आणि प्रिन्स्टन विद्यापीठ आणि पेनसिल्व्हेनिया विद्यापीठातील मॅथ्यू किलिंग्सवर्थ यांनी केलेल्या संशोधनावर आधारित आहे, ज्यांनी या निष्कर्षापर्यंत पोहोचण्यासाठी नंबर क्रंचिंग केले.
2010 च्या संशोधनाचा विरोधाभास करत यात असे म्हटले होते की पैसा केवळ एका बिंदूपर्यंत आनंद वाढवू शकतो. हे त्यांच्यासाठीच ज्यांचे वार्षिक उत्पन्न सुमारे $75,000 आहे.मिस्टर काहनेमन हे आधीच्या अभ्यासाच्या दोन लेखकांपैकी एक होते, जे इतके लोकप्रिय झाले की क्रेडिट कार्ड कंपनीच्या संस्थापकाने त्यांच्या कर्मचार्‍यांचा किमान पगार $70,000 पर्यंत वाढवला आणि असे करण्यासाठी त्यांनी स्वतःचा पगार कमी केला.अहवालानुसार, नवा अभ्यास या महिन्यात प्रोसिडिंग ऑफ द नॅशनल अॅकॅडमी ऑफ सायन्सेसमध्ये प्रकाशित करण्यात आला आहे.
दोन संशोधकांनी यूएसमधील 18 ते 65 वयोगटातील 33,391(Money) लोकांचे सर्वेक्षण केले. या लोकांचे घरगुती उत्पन्न वर्षाला किमान $10,000 होते.संशोधकांनी स्मार्टफोन अॅपद्वारे दूरदृष्टी ठेवत त्यांच्या भावनांबद्दलचे प्रतिसाद रेकॉर्ड केले. यातील काही लोकांचे प्रतिसाद फार चांगले तर काही लोकांचे प्रतिसाद फार वाइट होते.सीबीएस न्यूजने म्हटले आहे की, या अभ्यासातून दोन मोठे निष्कर्ष निघाले आहेत. एक म्हणजे वर्षभरात $500,000 पर्यंत, उच्च कमाईसह आनंद वाढतो आणि दुसरं म्हणजे अशा लोकांचाही समूह आहे ज्यांच्या उच्च उत्पन्नामुळे फारसा फरक पडत नाही. या "नाखूश गटात" सुमारे 15 टक्के लोक होते.मात्र मिस्टर किलिंगसॉर्थ यांनी एका विधानात असे सावध केले की पैसा सर्वस्व नाही - "आनंदाच्या अनेक निर्धारकांपैकी फक्त एक." पुढे ते म्हणतात: "पैसा हे आनंदाचे रहस्य नाही, परंतु ते कदाचित थोडी मदत करू शकते."